The article examines the state policy of the Republic of Kazakhstan in the field of human capital development. Strategic programs covering such areas as education, healthcare, science and innovation are analyzed. Special attention is paid to the consideration of such documents as the Strategy for the Development of Kazakhstan until 2050 and the Strategic Plan for the Development of Kazakhstan until 2025, which define priority areas of government activity. The study highlights the importance of an integrated approach to the study and development of human capital through improving the quality of education and health system, and supporting scientific research. The influence of state policy on increasing Kazakhstan's competitiveness in the international arena is considered. The evaluation of the results of the implemented programs was carried out. Various research methods were used, including the analysis of theoretical sources, the study of legal acts and the main strategic documents of the Republic of Kazakhstan, as well as a comparative analysis of international ratings and reports. Statistical analysis methods have been applied to assess the dynamics of key indicators in the field of education, healthcare and the economy. The use of the method of a systematic approach made it possible to comprehensively study all aspects of public policy and identify the relationship between various areas of human capital development.

https://doi.org/10.48081/ZSCR1325

2025

Выпуск 2

The article identifies the main research trends in the field of household economic behavior, as well as the definition of the structure and interrelation of the categorical apparatus used in this field. The study involved collecting, analyzing, visualizing, and interpreting data. For this purpose, metadata from 2,800 publications of the Web of Science scientometric database in the subject area of the study from 1976 to 2024, as well as 279 publications of the Scopus database from 1973 to 2024 were used. Visualization, structuring and clustering of metadata was carried out using VOSViwer and Biblioshiny applications. As a result of the analysis, trends in the area under study were identified, scientific interest was assessed, and a thesaurus of the most frequently used words was formed. The authors' productivity and influence on publication activity were assessed, and the historiography of citations was identified. In particular, 10 words were identified as forming the categorical apparatus of the study. The conducted research allows concluding that there is a growing level of scientific interest in the field of economic behavior of households. The categorical apparatus of the topic under study covers a wide range of interdisciplinary concepts, which indicates a fairly wide range of the material under study and requires further research into issues of economic behavior of households.

https://doi.org/10.48081/RGGB1250

2025

Выпуск 2

В работе представлены результаты оценки оптимальности структуры экономик государств-членов Евразийского экономического союза (ЕАЭС) с использованием коэффициента структурной независимости на основе статистических данных за период с 2011 по 2023 гг. Впервые для стран ЕАЭС проведена проверка выполнимости условия оптимальности, заключающегося в возможности разложения прироста производительности труда на сумму относительных приращений показателей экономической закрытости и сырьевой зависимости. Результаты анализа указывают на невыполнение данного условия в рассматриваемом периоде, однако в ряде случаев выявлены состояния, близкие к оптимальному. Проведённые расчёты позволили установить ряд специфических черт структурных изменений в экономиках стран ЕАЭС. В частности, в государствах с доминирующим сырьевым экспортом (Казахстан, Россия) наблюдаются низкие темпы диверсификации экспортной структуры, что отражается в незначительной позитивной динамике коэффициента структурной независимости. Напротив, в Беларуси, ориентированной преимущественно на несырьевой экспорт, зафиксированы высокие темпы диверсификации. В Армении и Кыргызстане значения коэффициента структурной независимости оставались относительно стабильными в течение всего исследуемого периода. Также зафиксированы тенденции в изменении уровня экономической закрытости стран ЕАЭС. В Армении и Кыргызстане наблюдается снижение степени закрытости в сфере внешней торговли, в то время как в Беларуси соответствующие показатели сохраняются на стабильном уровне. Для России, напротив, характерен рост экономической закрытости начиная с 2011 года.

https://doi.org/10.48081/FVBH7765

2025

Выпуск 2

Бұл мақалада компанияның корпоративтік мәдениетін қалыптастырудағы директорлар кеңесінің роліне баға берілген. Корпоративтік басқарудың жоғары сапасын қамтамасыз етуде директорлар кеңесі маңызды роль атқарады. Корпоративтік басқару жүйесіндегі орталық звено бола отырып директорлар кеңесі ұйым жұмысының табыстылығын сипаттайтын функциялар атқарады, маңызды басқарушылық шешімдер қабылдайды, компанияның стратегиялық корпоративтік мәдениетін қалыптастырып, ұзақ мерзімді дамуына жауапкершілік артады. Мақалада компаниядағы корпоративтік мәдениетті тиімді басқару үшін директорлар кеңесінің көшбасшылық, бақылау және стратегиялық бағдарлау қабілеттері шешуші рөл атқаратыны дәлелденеді. Зерттеу объектісі ретінде Ақтөбе облысындағы «Әлия Молдағұлова халықаралық аэропорты» акционерлік қоғамы қарастырылады. Тиімді корпоративтік мәдениет қалыптастыру ұйымның тұрақты дамуына, қызметкерлердің мотивациясына және компанияның бәсекеге қабілеттілігіне оң әсер ететіні қарастырылды. Сонымен қатар, нақты компаниялар мысалында директорлар кеңесінің бастамалары корпоративтік орта мен қызметкерлердің мотивациясына қалай әсер ететіні көрсетіледі. Зерттеу нәтижелері компанияның директорлар кеңесінің корпоративтік мәдениетке жүйелі түрде әсер ету құралдары мен тетіктерін анықтауға мүмкіндік берді. Зерттеу нәтижелері корпоративтік басқарудың сапасын арттыруға және тұрақты ұйымдық даму тетіктерін жетілдіруге бағытталған ұсыныстар ұсынады

https://doi.org/10.48081/LMMS1523

2025

Выпуск 2

Мақалада Қазақстан Республикасының салық жүйесін дамытудың ағымдағы кезеңіндегі электрондық коммерцияға салық салу процесінің жаңа трендтері қарастырылады. Бұл мақалада еуразиялық кеңістік елдерінде электрондық коммерцияға салық салуды енгізу мерзімдері туралы ақпарат келтірілген. Электрондық коммерция нарығының көлемін талдау негізінде Қазақстанда электрондық коммерцияға салық салу процесінде кейбір үрдістер анықталды. Бұл жұмыста макроэкономикалық көрсеткіштерге және жалпы халықтың әл-ауқат деңгейіне тікелей әсер ететін цифрлық қайта құру және Қазақстанның қаржы жүйесін «қайта жүктеу» жағдайында елімізде электрондық коммерцияға салық салуды одан әрі дамытуға бағытталған жаңа аспектілер қарастырылды. Салық қатынастары жүйесіндегі цифрландырудың маңызды аспектілері мен тенденциялары ерекше зерттелді. Зерттеу барысында зерттеу тақырыбы бойынша қолда бар ғылыми-әдістемелік әдебиеттерге теориялық шолу жүргізу негізінде көрнекті ғалым-экономистердің пікірі ескерілді. Жүргізілген зерттеу Қазақстан Республикасындағы электрондық коммерцияға салық салуды дамытудың шекарасын белгілеуге, оны жүргізудің ерекшелігін анықтауға, салық қатынастары жүйесі субъектілерінің электрондық коммерцияға салық салуды дамытудың қазіргі заманғы ерекшеліктерін түсінуін тереңдетуге мүмкіндік береді. Зерттеу нәтижесінде елімізде электрондық коммерцияға салық салуды одан әрі дамыту бойынша ұсыныстар ұсынылды.

https://doi.org/10.48081/XCMD8597

2025

Выпуск 1

В статье рассматриваются основные модели альтернативного финансирования для бизнеса и индивидуальных заемщиков. Проведен анализ современного состояния и развития рынка альтернативного финансирования, представлены основные модели альтернативного финансирования в регионах мира. Проанализированы объем и структура деятельности бизнес-моделей онлайн-финансирования, по регионам мира. Основные направления онлайн-финансовых услуг приведены на основе моделей: краудфандинг на основе долевого участия и недвижимости, модели «Акции сообщества» и модели «Совокупного капитала». Проведенный анализ показывает, что глобальный рынок онлайн-финансовых услуг демонстрирует динамичный рост и инновации, обладает значительным потенциалом для дальнейшего развития. Ключ к будущему успеху заключается в балансировании инноваций с регулированием, расширении охвата рынка при одновременном удовлетворении местных потребностей и постоянной адаптации к меняющемуся технологическому и экономическому ландшафту. Устойчивость и адаптивность рынка, в ответ на внешние вызовы и возможности, будут иметь решающее значение при формировании будущей траектории. Даны рекомендации по категориям бизнес-моделей: для популярных моделей, использовать методологию успеха для внедрения инноваций и выхода на новые рынки, потребительские сегменты; для менее популярных моделей, проанализировать сопротивление рынка, адаптироваться к местным потребностям.

https://doi.org/10.48081/MOFI5784

2025

Выпуск 1

Продовольственная безопасность государства относится к основной из главной целей экономической деятельности страны. Вместе с этим, насыщение продовольствием населения является непрерывным процессом, который формируется на базе развития растениеводства и животноводства, как подотраслей сельского хозяйства. Важность данной проблемы позволяет высказать, что изменяющиеся климатические условия, рост населения, использование химических удобрений сильно влияет на обеспечение продуктами питания государствами В развитых странах производство продуктов питания, на основе продукции сельского хозяйства играет большую роль в формировании ВВП, при этом следует понимать, что уровень продовольственной безопасности в этих странах на должном уровне. Вместе с тем, финансовая поддержка сельского хозяйства в странах сильно влияет на деятельность аграрной политики. Используя данные по ВВП на душу населения численность населения, валовой добавленной стоимости сельского хозяйства была проведена оценка продовольственной безопасности домохозяйств в Казахстане. На основе статистических данных с 2007 по 2022 годы была сформирована линейная модель по оценки развития сельского хозяйства, которая использует показатели ВВП на душу населения, численность населения, валовой добавленной стоимости сельского хозяйства. На основе статистического метода с помощью динамических рядов исследована взаимосвязь показателей. Для получения наиболее реального прогноза развития сельского хозяйства был применен корреляционно-регрессионный анализ, на основе которого сформировано уравнение, основанное на переменных: ВВП на душу населения численность населения, валовой добавленной стоимости сельского хозяйства. В заключении предоставлены основные выводы и предложения, которые будут способствовать развитию сельского хозяйства.

https://doi.org/10.48081/FBRD5088

2025

Выпуск 1

В статье раскрывается сущность и цель камерального контроля государственных закупок. Авторы определили правовые основы камерального контроля в Республике Казахстан и его значение в системе государственных закупок. Обобщен порядок проведения камерального контроля государственных закупок и представлен в статье в виде схемы. Авторы выделили связь между видом деятельности объекта камерального контроля, способом проведения конкурса государственных закупок и различных подходов камерального контроля. Рассмотрены основные способы проведения конкурса государственных закупок в Казахстане и особенности камерального контроля по ним. На основании результатов анализа камеральных проверок, сделан вывод о наиболее рискованной сфере В статье представлены данные о масштабах охвата объектов камеральным контролем, проанализирована динамика его проведения за 2021-2023 годы в Павлодарской области. Выявлена тенденция их роста с учетом результатов первого квартала 2024 года. На основании исследования возможностей веб-портала государственных закупок были сделаны предложения, которые позволят улучшить качество процедур камерального контроля государственных закупок. Целью статьи является исследование камерального контроля и его результатов, как составной части государственного аудита.

https://doi.org/10.48081/AWRJ5795

2025

Выпуск 1

Қазіргі таңда кедейлік проблемасы еліміздің ең өткір, шешімін әлі таппаған мәселесінің біріне айналуда, соңғы жылдардағы геосаяси көші-қон, табиғи апаттар, табыс теңсіздігінің алшақтығы салдарынан сұрақ одан сайын ушығуда. Зерттеудің мақсаты – Қазақстан Республикасындағы кедейлікті төмендетуге кәсіпкерлік белсенділік пен кәсіпкерлікті дамытуды ынталандыруларының әсерін талдау. Кедейлікті азайтудағы кәсіпкерліктің рөлін зерттеу бүкіл әлемдегі ғалымдар мен саясаткерлердің қызығушылығының негізгі көзі болды. Өйткені кәсіпкерлік елде жаңа жұмыс орындарын ашу, халықтың табысын көбейту, өндіріс тиімділігін арттыру жаңа инновацияларды енгізу және елдің әлеуметтік-экономикалық дамуын жеделдетуге көмектеседі. Соның нәтижесінде елдегі кедейлер санының азаюына септігін тигізеді. Бұл зерттеуде кедейшілік көрсеткіші (Адам даму индексі) мен кәсіпкерлікті дамытуды ынталандырулар арасындағы байланысқа кеңінен талдау жасалды. Зерттеу нәтижелері Қазақстандағы кәсіпкерліктің кедейлікті азайтуға оң және айтарлықтай әсер ететінін дәлелдеді. Сонымен қатар, кәсіпкерлікті дамытуды ынталандыру түрлері кедейлікті азайту бойынша кәсіпкерлік қызметтің тиімділігі мен мүмкіндіктерін арттырады. Бұл зерттеу тақырып бойынша әдебиеттердегі олқылықтың орнын толтыруға көмектесіп қана қоймай, сонымен қатар Қазақстан Республикасы үшін экономикалық және әлеуметтік дамудың үлгісі болып табылады. Бұл зерттеу кәсіпкерлік қызмет кедейлікті жоюға және адамның дамуы мен адамдардың өмір сүру сапасын жақсартуға әсер етеді деген пікірді қолдайды.

https://doi.org/10.48081/NPND9907

2025

Выпуск 1

В данной статье рассматриваются ключевые факторы, оказывающие влияние на формирование и установление величины прожиточного минимума. Для установление взаимосвязи факторов и степени их влияния на искомую величину был применен корреляционно-регрессионный анализ, позволивший путем применения методов математической статистики установить причинно-следственные связи факторов, влияющих на величину прожиточного минимума. Прожиточный минимум играет ключевую роль в социальной политике, поскольку он служит ориентиром для определения уровня жизни и обеспечения социальных гарантий граждан. Определение его уровня играет важную роль для расчета пособий, социальных выплат, что позволяет поддерживать наиболее уязвимые слои населения; оценивать уровень бедности и формировать стратегии по его снижению. Прожиточный минимум является индикатором экономического состояния общества, что позволяет отслеживать динамику изменений в уровне жизни. Таким образом, прожиточный минимум является важным инструментом для обеспечения социальной справедливости и стабильности в обществе. В качестве объекта исследования была выбрана Восточно-Казахстанская область, на основании исследования данных которой был проведен регрессионный анализ влияния социально-экономических показателей на величину прожиточного минимума. Авторами статьи установлена связь между факторными и результативным признаками.

https://doi.org/10.48081/EZLE5929

2025

Выпуск 1