Туризм – жоғары өсу әлеуеті және одан әрі даму перспективалары бар әлемдік экономиканың негізгі секторларының бірі. Әлемдік экономика дамуының қазіргі кезеңінде туризм индустриясы барған сайын маңызды орын алады, аймақтық туристік нарықтар барған сайын елеулі үлес қосуда. Алайда, көбінесе өте тиімді орналасуы, бай табиғи әлеуеті және қалыптасқан көрікті жерлері бар өңірлер бұл салаға инвестиция тартуға қауқарсыз. Мақала аймақтық деңгейде туристік дестинация нарығын басқару ерекшеліктерін зерттеуге арналған. Туризм индустриясын дамыту үшін қазіргі заманғы менеджмент теориясын және жалпы ғылыми зерттеу әдістерін қолдану авторға туристік қызметтердің жағдайын бағалауға, Қазақстан Республикасындағы нарық және оның дамуының негізгі мәселелерін анықтауға, туристік қызметтер нарығын басқару деңгейлерін сипаттау және әдістерін талдауға, аймақтық деңгейде туризмді басқару тиімділігін арттырудың маңыздылығын дәлелдеуге мүмкіндік берді. Автор аймақтық деңгейдегі құзыретті басқару жүйесі аймақтық деңгейде туристік ағынның, кіріс және жұмыспен қамту көрсеткіштерінің ағынын қамтамасыз етіп қана қоймай, сонымен қатар кеңістікті теңестіруде маңызды рөл атқаратын бөлінген тарту нүктелерін қалыптастыруға мүмкіндік беретінін көрсетіп қана қоймай, елде қалыптасқан асимметрия, нарықтың жоғары маусымдылығы және туристік өнімнің сапасына қатысты мәселелерді шешуде негізгі рөл атқаратынын анықтайды.

https://doi.org/10.48081/VDMO9755

2024

Выпуск 4

Currently, digital transformation in the sphere of logistics activities has reached a new level. Logistics organisations in the context of the Republic of Kazakhstan are also striving to optimise business processes at the level of their enterprises by resorting to the implementation of advanced digital technologies. This article examines the impact of digital solutions on the performance of logistics organisations in Kazakhstan through regression analysis. The target data was collected within the framework of the dissertation research on the topic: "Digital Transformation of functioning of the logistical centres of the Republic of Kazakhstan on the basis of the Fulfillment Concept". Type of activity of the respondent companies: logistics, trade, production, distribution, transport services, warehousing and storage services. The Introduction section deals with the description of digital technologies in logistics by different authors as well as the logistics performance indicators. In the Results and discussion section, the regression analysis revealed the best P-values, which are the result of the impact of digital technologies (independent variables X) on logistics performance indicators (dependent variables Y). The quality of the obtained P-values was then assessed by comparing F with Significance F. The Conclusion section summarises the study and identifies future perspectives and potentials from this research paper. Keywords: digital technologies, logistics performance indicators, logistics, regression analysis, Republic of Kazakhstan. .

https://doi.org/10.48081/URYB4762

2024

Выпуск 4

Қазіргі әлемде ұлттық экономиканың өсуі негізінен кәсіпкерлік қызметтің инновациялық даму деңгейімен анықталады. Инновацияны елемейтін кәсіпкерлік, мәні бойынша, өзгермелі нарықтық жағдайдағы неғұрлым серпінді бәсекелестер алдында қорғансыз. Инновациялық кәсіпкерлікті дамыту жоспарларын қалыптастырудың негізі - сыртқы орта мен сыртқы ортаның өзгермелі жағдайларына бейімделуді қамтамасыз ететін басқару жүйесі арасындағы өзара іс-қимыл болып табылады. Дәл осы жерде инновациялық кәсіпкерлікті дамытудың нақты анықталған стратегиясы көмекке келеді. Осы мақаланың мақсаты туризм саласындағы жастар кәсіпкерлігін дамытудың ағымдағы жай-күйін талдауға қолданыстағы тәсілдерді жан-жақты талдау жүргізу негізінде туризм саласындағы инновациялық кәсіпкерлікті дамыту стратегиясының моделін әзірлеу болып табылады. Талдау кезінде ғылыми абстракцияның, талдау мен синтездің, топтастырудың және жүйелік тәсілдің, графикалық әдістің және статистикалық пен кластерлік талдау әдістерінің жалпы ғылыми әдістері қолданылды. Зерттеу нәтижесі туризм саласындағы жастар кәсіпкерлігін дамытудың ағымдағы жағдайын бағалау, туризм саласындағы инновациялық кәсіпкерлікті дамыту стратегиясының авторлық теориялық моделі тұжырымдалды. Бұл зерттеулерді кәсіпкерлікті дамыту, стратегиялық және инновациялық даму мәселелерін зерттейтін ғалымдар, жұмыс істеп тұрған кәсіпкерлер, сондай-ақ өз құзыретінде кәсіпкерлікті тұтастай дамыту мәселелері бар мемлекеттік құрылымдар пайдалана алады.

https://doi.org/10.48081/QVUT8980

2024

Выпуск 4

Данная статья освещает современное состояние транспортно-логистической отрасли Казахстана, динамику показателей за прошедшие десять лет и основные тенденции развития. Представлена структура объемов пассажира и грузовых перевозок по видам транспорта, а также изменение этих показателей в сравнении с предыдущим периодом, доли видов транспорта по итогам 2023 года, где основные перевозки осуществляются железнодорожным транспортом. Проанализированы объемы перевозок по всем видам транспорта, где основная доля из-за экономической эффективности приходится к трубопроводному и железнодорожному транспорту. Несмотря на то, что Казахстан за последние 15 лет инвестировал в данную отрасль 35 млрд долларов и имеются прогнозы, что доля транспорта и логистики в ВВП Казахстана вырастет с 6,2% в 2022 году до 9% к 2025 году. Решение вышеуказанных проблем видится в виде обновления и капитального ремонта через крупные инвестиционные вложения. Касательно логистического направления выявлена высокая необходимость в создании и развитии логистической инфраструктуры через региональные центры логистики. Проведенные исследования по общему рейтингу в Индексе эффективности логистики Logistics performance index (LPI) свидетельствуют, что позиция Казахстана снизилась в сравнение с 2018 годом и переместилась на 79 позицию.

https://doi.org/10.48081/IIAK6647

2024

Выпуск 4

Университеттегі басқару оқытуда, зерттеулерде және жобаларда тұрақты даму бастамаларын (ТД) іске асырудың негізгі құрамдас бөлігі болып табылады. Бұл мақалада университеттегі ТДМ-мен байланысты университеттегі процестерді басқарудың рөліне қарамастан, тұрақты дамудың мақсаттарын жүзеге асыру үшін университеттермен басқару процестерін зерттеу ұсынылған, тек бірнеше зерттеулер бұл қатынастарды жоғары білім беруде кешенді зерттеген. Білімдегі бұл олқылықтың орнын толтыру үшін университеттердегі ТДМ басқару мен жүзеге асыру арасындағы байланыс мақалада бағаланады. Бұл зерттеудің әдіснамасы библиометриялық талдау болып саналады, онда тақырып бойынша әдебиеттер талданады, сонымен қатар шет елдері университеттерінің тақырыптық зерттеулерін қарастырады. Бұл қос тәсіл әдістемесі қазіргі жағдайда тиімді басқару ретінде университеттердің ТДМ қабылдауына және оларды өз қызметінде жүзеге асыруға қалай әсер ететінін анықтады. Зерттеуде басқаруға тиісті назар аудара отырып, ТДМ жүзеге асырудағы университеттерге көмектесетін ұсыныстар бар.

https://doi.org/10.48081/UDOG5321

2024

Выпуск 4

В работе рассмотрены вопросы повышения конкурентоспособности национальной экономики путём роста производительности труда с точки зрения влияющего фактора расходов на рабочую силу. Повышение затрат на фонд оплаты труда и иные виды материальной поддержки трудового коллектива являются мощным средством мотивации, что, однако, необходимо подтвердить статистическими методами. Исходя из этой гипотезы, основной целью исследования был поиск корреляционных связей между расходами на 1 сотрудника и эффективностью их труда. Причём под производительностью: объём произведённой продукции, суммарный доход и прибыль компаний. А затраты на рабочую силу составлялись не только из фонда оплаты труда, но также включали в себя все виды расходов работодателей на работников, включая налоги. Выбранный расширенный подход позволил сформировать более объективный взгляд на проблематику взаимного влияния расходов на труд на производительность труда. Корреляционно-регрессионный анализ производился в двух направлениях: межотраслевом и региональном. В целом оба варианта анализа показали высокий уровень влияния расходов на рабочую силу на производительность труда, что может служить отправной точкой для выработки конкретных решений по повышению эффективности функционирования национальной экономики. Таким образом, итоги исследования значительно расширяют инструментарий управленческих решений, как в масштабах всей страны, так и на уровне крупных компаний и корпораций.

https://doi.org/10.48081/NWKW4778

2024

Выпуск 4

The purpose of the research is to develop directions for increasing the competitiveness level of the poultry meat production, its cooperation with other industries to ensure the Kazakhstan food security. Research results are the development tendencies of the domestic poultry meat market are analyzed in the article; the commodity-geographical structure features of the poultry meat market were evaluated, the new directions for increasing the competitiveness of the domestic poultry meat market are researched. The volume and structure of poultry meat production in the domestic poultry meat market was estimated, the factors inhibiting the development of domestic poultry meat production were identified, conceptual directions were developed and their implementation to ensure the competitiveness of the domestic poultry meat. The conclusion of the research is that the domestic poultry meat market analysis, assessment of innovative potential and competitiveness allowed to formulate the main competitiveness increasing directions of the domestic poultry meat market.

https://doi.org/10.48081/OAGW4092

2024

Выпуск 4

Ауыл шаруашылығы – бұл ел экономикасының негізгі тіректерінің бірі болып табылады. Бұл сала экономикалық өсімді қамтамасыз етуде, әлеуметтік тұрақтылықты сақтауда және азық-түлік қауіпсіздігін нығайтуда маңызды рөл атқарады. Агроөнеркәсіп кешені, әсіресе экономикалық дағдарыстар кезінде, тамақ және жеңіл өнеркәсіптерін дамытуда және әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз етуде шешуші рөл атқарады. Агроөнеркәсіптік кешеннің тұрақты дамуын қамтамасыз етудің негізгі факторларының бірі – ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру мен өңдеудің экономикалық тиімділігіне бағытталу. Бүгінде Павлодар облысы халық тұтынатын негізгі азық-түлік өнімдерінің 80%-ын өзі өндіреді, ал сырттан келетін тауарлар көлемі жыл сайын төмендеп, олардың орнын отандық өнімдер басуда. Мақаланың басты мақсаты – аграрлық сектордың қазіргі жағдайын бағалап, ауыл шаруашылығының алдында тұрған негізгі мәселелерді анықтау. Бұл мақалада елдің агроөнеркәсіп кешенінің экономикадағы рөлі түсіндіріліп, Павлодар облысының агроөнеркәсіптік кешеніне сипаттама берілген. Оның негізгі бағыттары мен анағұрлым дамыған салалары көрсетілген. Сонымен қатар, аймақтың аграрлық саласын дамытуға бағытталған мемлекеттік саясатқа талдау жасалып, ауыл шаруашылығының, әсіресе мал және егін шаруашылықтарының дамуына назар аударылған. Агроөнеркәсіптік кешеннің әрі қарай даму әлеуеті анықталып, шешілуі тиіс мәселелер де көрсетілген.

https://doi.org/10.48081/YHYP3024

2024

Выпуск 4

Инновационная деятельность промышленных предприятий играет ключевую роль в экономике и обществе любой страны. В развитых государствах инновационная политика является важной составляющей социально-экономической стратегии. Осознавая значимость и актуальность инноваций и инновационной деятельности предприятий для социального и экономического прогресса, правительство Казахстана ставит задачу активизации инновационной деятельности в число своих приоритетов. В структуре современной экономики любой страны промышленность строительных материалов играют важную роль. Как основная материальная база для строительной индустрии, она существенно влияет на темпы роста в других отраслях экономики и социальное положение общества в целом. Инновационные процессы в промышленности строительных материалов определяются главным образом, мерами инвестиционной активности в экономике республики. В статье проведен полный анализ показателей экономического развития промышленных предприятий в сфере производства строительных материалов по основной деятельности, являющихся основным показателем внедрения и использования инноваций. Также, определены численность инновационных предприятий в отрасли, их удельный вес в общем объеме продукции, выявлены факторы, влияющие на их инновационную активность и предлагаются пути и приоритетные направления повышения инновационных показатели.

https://doi.org/10.48081/ECFQ1253

2024

Выпуск 4

В статье рассмотрено современное состояние индикативных показателей функционирования цифровой экономики Республики Казахстан. Особое внимание акцентировано на экономическую оценку существующих стратегических приоритетов и механизмов построения цифровой экономики Казахстана как развивающегося государства на принципах свободной демократической рыночной экономики. Входе исследования обозначены среднесрочные задачи и плановые показатели построения цифровой экономики страны, в рамках государственного регулирования и государственной инвестиционной поддержки. Проанализированы тенденции освоения инвестиций в построение и развитие цифровой экономики. Выполнена оценка влияния процессов цифровизации экономики на производительность труда в приоритетных отраслях экономики, на экономический рост, а также на тенденции инновационности и конкурентоспособности экономики страны. По результатам исследования обозначены экономические и организационные резервы интенсификации построения и развития цифровой экономики. Гипотеза исследования предполагает, что интенсификация процессов цифровизации должна выстраиваться на принципах развития человеческого капитала, предпринимательской способности экономически-активного населения. Цифровая экономика должна оказывать интенсивное влияние на развитие отраслей экономики, связанных с человеческим капиталом (образование, консалтинг). Технологии цифрового развития должны быть непосредственно сопряжены с проведением НИОКР, производством казахстанской инновационной и конкурентоспособной продукцией. В стратегическом периоде масштабы цифровизации экономики должны позволить повысить эффективность использования всех видов экономических ресурсов, включая дефицит человеческого капитала, организационно-управленческих возможностей совершенствования бизнес-процессов во всех сферах общества.

https://doi.org/10.48081/ORBE2483

2024

Выпуск 4